ผิดผี ตอน 1

          ชุมชนบนพื้นที่สูงของประเทศไทย ประกอบไปด้วยชาวเขาเผ่าต่างๆที่อาศัยอยู่ตามบริเวณที่เป็นป่าเขาทางด้านทิศตะวันตกและทิศเหนือของประเทศไทย ประกอบไปด้วยเผ่ากะเหรี่ยง มูเซอ แม้ว ลีซอ เย้า อีก้อ ขมุ ลัวะ ตองเหลือง นอกจากชาวเขาดังกล่าว ยังมีชุมชนกลุ่มอื่นที่อาศัยปะปน อยู่กับชาวเขา เช่น ไทยใหญ่ ไทยลื้อ จีนฮ่อ และอื่นๆ รวมทั้งคนไทยที่ทำมาหากินบนพื้นที่สูง ชุมชนเหล่านี้มีภาษา วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม จารีต ประเพณี ลัทธิความเชื่อ ตลอดจน วิถีชีวิตความเป็นอยู่แตกต่างกันไปตามเผ่าพันธุ์ แต่เดิมสังคมของชุมชนบนพื้นที่สูง อยู่กันอย่างโดดเดี่ยว การติดต่อสมาคมกับ คนพื้นราบหรือคนต่างวัฒนธรรมมักจะไม่ค่อยปรากฏ เนื่องจากถูกจำกัดด้วยสภาพพื้นที่และการคมนาคม ประกอบกับมีความยึดมั่นในขนบธรรมเนียมประเพณีในเผ่าพันธุ์ของตนอย่างแนบแน่น

          วิถีชีวิตมีความผูกพันอยู่กับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเชื่อว่า ในธรรมชาตินั้นมีภูตผี ปีศาจและสิ่งศักดิ์สิทธิ์สิงสถิตอยู่ จึงมีความกลัว เคารพ ยำเกรง และนอบน้อมต่อธรรมชาติ มีความเชื่อว่าในธรรมชาติมีพลังอำนาจลึกลับที่คอยปกปักรักษาต่อทุกชีวิตในชุมชนให้ปลอดภัย เพื่อดำรงไว้ซึ่งเผ่าพันธุ์และมีความเชื่อว่าบุคคลใดก็ตามที่ประพฤติตนผิดจารีตประเพณีหรือศีลธรรมดีงาม จะต้องถูกธรรมชาติลงโทษให้ได้รับความเดือดร้อนต่างๆ นานา

           การที่จะขจัดปัดเป่าเพื่อให้ภัยพิบัติบรรเทาลง ก็คือการขอขมาต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ด้วยการเซ่นไหว้ ถึงแม้ในยามปกติพวกเขายังต้องแสดงความเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ โดยการนำเครื่องเซ่นไหว้ทำพิธีสักการะตามโอกาสและประเพณีนิยมของแต่ละเผ่าพันธุ์ พวกเขาเชื่อว่าสิ่งเหล่านี้มีจริง ถึงแม้จะไม่สามารถพิสูจน์ได้ แต่เป็นการกระทำที่สืบทอดกันมาจนกลายเป็นระเบียบสังคมที่คอยควบคุม พฤติกรรมของคนในสังคมของแต่ละเผ่า อาจถือได้ว่าเป็นระเบียบหรือกฎเกณฑ์ที่มิได้บัญญัติไว้ เป็นลายลักษณ์อักษรที่ยึดถือปฏิบัติกันมานับหลายชั่วอายุคน จนกลายเป็นวัฒนธรรมอย่างหนึ่งของพวกเขา จวบจนกระทั่งต่อมาอำนาจรัฐเริ่มเข้าไปมีบทบาทในการควบคุมและกำหนดพฤติกรรมของชาวเขาแทนระบบเดิม ซึ่งมีผลกระทบต่อวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม

โดย.....นายไพโรจน์ เสริมมา